اسفاد خبر

هفت سال از سفر بی بازگشت امیر عزیزمان گذشت و ما همچنان در اندوه نبودنش اشک حسرت ریخته و باورمان نمی شود که آسمانی شده و از نعمت وجودش بی بهره ایم. اسفاد خبر...

جناب آقای ... از میرزاهای با اخلاق ، خونگرم و توو دل بروِ اسفاد است که بواسطه ی این خوی و منش انسانی اش با همه می جوشد و همه دوستش دارند .همه با او راحت و بدون تعارف اند . کمتر کسی نام کوچکش را میداند و همه او را با فامیل صدا می کنند. او از فرهنگیان فرهیخته اسفاد و مسلط به هنر خوشنویسی است که در عصر خود با قلم زیبایش گفته های بزرگان دینی ، سیاسی و علمی را بر دیوارهای اسفاد خوش می نگاشت. در روزگار نوجوانی و جوانی صاحبذوق و اهل دل بود . در شکارِ کبک با 《 دُودَر 》تبحر خاصی داشت که گویا این ذوق و هنر ارثی و در ژن او بود . می گویند کبک از دستش پرید و او در اوج تیزی و چابکی در یک متری آسمان آن را گرفت . در انتهای شاهرودِ اسفاد به نام خودش یک درخت انجیر داشت که تابستانها زیر آن《 دُودَر ‌》می کاشت.یاد دارم که در توشله بازی هم مهارت داشت .رشته ورزشی اش والیبال بود و با روحیات ورزشی اش جوانان را به سمت و سوی ورزش سوق می داد . گاهی به جهت جدّی شدن بازیکنان ، برای بازی شرطمی گذاشت ، شاید یک کیک و‌ نوشابه، هرچند ناچیز‌ ولی با همان ، بازی جذاب تر می شد . پایه گزار مسابقات والیبال در سطح اسفاد و روستاهای مجاور مانند آبیز ، فندخت و استند می شد. از والیبالیست های صاحب نام اسفاد در دهه ی شصت بود که به جرات میتوان گفت در استان‌ و حتی در سطح کشور حرفهایی برای گفتن داشت ولی افسوس که غالباً در مناطق محروم استعدادهای درخشان بی نام و نشان می مانند .از داشته ها وخصوصیاتش میشود بیشتر گفت ولی ضیغ وقت و جدال با ذهن دست را به نشانه ی تسلیم بالا می برد. مرد قصه ما کسی نمی تواند باشد به جز آقای غلامحیدر عباسی !!! فرهنگی باز نشسته ، که این روزها فارغ از این شغل ، در اسفاد به کار کشاورزی مشغول است .جناب آقای اسفاد خبر...

هنوز شهرک بنا نشده بود. ابتدای اسفاد یک تقاطع بود و به نوعی دروازه ی ورودی روستا.یک چهارراه استراتیژیک ، که از سمت شمال از راه بوته ی خیک و حوض نیکبخت به آبیز و از شرق به دیمه زار اسفاد و روستای چاه پایاب و از سمت جنوب از راه قدیم گوگری به میرآباد وصل میشد. غرب چهارراه ورودی اسفاد بود که به دو قله ی معروف شاسکوه و میلاکوه منتهی می شد.در یک حاشیه ی چهارراه مدرسه ی راهنمایی قرار داشت.این مدرسه اهدایی موقت مرحوم حاج حسین صیامی بود.مردی با ایمان ، خیّر ، قاری قرآن با اطلاعات عمومی بالا که برای تاسیس مدرسه راهنمایی ، منزل خود را چندین سال رایگان در اختیار عموم قراردادند تا زمینه ی پایه گذاری و تاسیس این پایه ی آموزشی در اسفاد فراهم شده باشد.(خدایشان بیامرزد).روبرو ، مغازه آقای حاج مصطفی ابراهیمی و کنار آن بعدها مغازه ی آقایان شهریاری وپائین تر آن مغازه ی آقای رجب قلیزاده بود. بهترین خاطره ی این چهار راه ورود و خروج مینی بوس های مسافربری اسفاد-قاین و ماشینهای کاسبان دوره گرد به روستا بود که در این میان کَبله شیخ عباس از همه وفادارتر و مداوم تر بود.به سمت بالا که می رفتی به کارگاه قنادی سنتی مرحوم حاج محمد صادق اکبری می رسیدی که دو پله از کوچه پائین تر بود . کارگاهی با دیگهای مسی بزرگ ، سینی های قالبگیری قند ، یک فر بزرگ و سایر ابزار مخصوص و سنتی، که این کارگاه پر آوازه بعدها به ملک مرحوم کربلایی محمد صادقی انتقال یافت .روبروی قنادی آب انباری بود معروف به کُر ، که مقداری از آب وقف روستا جهت گَوگله و دیگر حیوانات در آن ذخیره می شد و یک درخت توت ِ نه چندان خوش احوال آنجا به سختی زندگی میگذراند و روبروی آن مغازه ی آقای کاظمی .به واسطه ی این کُر و اینکه اینجا پایین قلعه بود اینجا را اسفاد خبر...

روبروی مغازه ی ایشان مغازه ی برادران عظیمی بود.مرحوم حاج محمد امین و حاج حسینعلی عظیمی.آنها برای سالهای متمادی صمیمانه،بطور مشارکتی و بدون هیچگونه تقسیم اراضی و املاک پدری با هم زندگی کردند.حاج محمد‌امین مسوول فروش مغازه،پیشبرد کارهای کشاورزی،تهیه نیروی کار و حاج حسینعلی عظیمی که با عنوان یک تاجر در میان مردم روستاهای اطراف معروف‌ بودند محصولات عمده کشاورزی بویژه پنبه،ارزن،زعفران،قالیچه و سایر محصولات و اجناس مردم اسفاد و روستاهای همجوار راخریداری و بصورت عمده به تاجران قاین و بیرجند،مثل آقایان ریاسی وثابتی و اذانی می فروختند،ایشان در زمانی که وسیله نقلیه در منطقه نبود با دوچرخه به روستاهای اطراف می رفتند و مازاد محصولات آنها را خریداری و افرادی را با الاغ برای انتقال به اسفاد به کار می گماردند.ایشان بر مغازه و کار کشاورزی هم نظارت مستقیم داشتند.در مغازه با نظارت بر فروش و تقاضا،اجناس مورد نیاز را از بیرجند وقاین تهیه می کردند.مغازه ایشان با شش پله ارتفاع بر کوچه مشرف بود و زیر زمین آن انباری مغازه بود.دراین مغازه انواع کفش گالش،چکمه،چبلیت و دمپایی،لوازم خانه،روغن چراغ(در آن زمانها به نفت،روغن چراغ می گفتند.)لامپِ انواع چراغ دستی،گردسوز و لمپا،طلق چراغ ، لوازم التحریر،لوازم خرازی از قبیل انواع تیته یا قرقره ی نخ،انواع جوهر نخ رنگ کنی،نخ دمسه در رنگهای مختلف،سنجاق قفلی،سوزن خیاطی،چوری،موزنک،انواع مواد غذایی از قبیل روغن نباتی شاهپسند ،قندکلّه ،آبنبات،کاغذپیچیده(شکلات) نبات شاخ،گز،شکلاتِ قلمی،خرما،نخود،کشمش و سایر تنقلات و انواع تخم و توشه کشاورزی بفروش می رسید،نکته ی خاصِ قابل ذکر در این مغازه این بود که در آن فروشنده یک چرتکه و یک ترازوی دو کفه ای داشت که کفه هایش هر یک با سه اسفاد خبر...

در گذشته های نه چندان دور شکار آزاد بود و داشتن اسلحه شکاری ملزم به اخذ جواز نبود با این وجود، این وسیله در بین مردم عمومیت نداشت و به ندرت دیده می شد و مردم برای شکار بیشتر به شیوه ها و طراحی وسیله ها و روشهای ابتکاری و سنتی روی می آوردند . آنها با گذاشتن آب و غذا یا تابلوهایی از گل و سبزه و ساختن کوله و مخفیگاه در مسیر و خلوتگاه های شکار مورد نظر ، او را شکار می کردند .حیوانات‌ قابل شکار محدوده اسفاد از پستانداران می توان ، به بز و کَل وحشی و از پرندگان به کبک ، تیهو ، زاغ ، کبوتر چاهی ، زاغبلبل ، سیه سینه و... اشاره کرد.پستانداران را فقط دارندگان اسلحه شکاری می توانستند شکار کنند .از شیوه ها و دامهای شکار بعد از اسلحه شکاری می توان از دو در ، حلقه مو ، تور ، تله آهنی دو بال ، تله سنگی و نهایتاً تیرکمان و پلخمون را نام برد که همه آنها طراحی و ساخت هنرمندان همان خطّه بود . بجز تله آهنی بقیه این دامها برای شکار پرندگان بکار می رفت .تیرکمان و پلخمونِ ما برای شکار پرندگان کوچک بود و بیشتر جنبه تفریحی داشت .تله آهنی هم دارای دو بال نیم دایره ای شکل بود که این دو بال در حالت آماده یک دایره تشکیل می داد . این تله با زنجیر و میخ ۳۰ الی۴۰ سانتیمتری به زمین مهار و به طرز ماهرانه ای در زمین طوری کاشته می شد که حیوان می بایست از مسیری عبور کند که تله آنجا کاشته شده است . اینجا کافی بود یکی از دستها یا پاهای حیوان در وسط دایره ی تله قرار گیرد . با وقوع این احتمال فنرهای بسیار قویِ تله آزاد شده و دو تا بال تله به سرعت روی هم چفت شده ، پای حیوان را محکم به حدّ قطع شدن میگیرد . تله که به زمین میخکوب شده بود ، حیوان را در محل کاشت آن نگه می داشت و نمی گذاشت حیوان همراه با تله فرار کند . ای اسفاد خبر...

سايه سار خنك درخت گردوي مرحوم كربلايي محمدصادقي و درختان سر سبز باغ كربلايي محمدرحيم رجايي و ازدحام آبيارها، تنها افسانه هايي است مربوط به گذشته و دوره رياست اين چهارراه به پايان رسيده و تنها نامي ناآشنا براي نسل جديد بجا مانده، افسانه اي كه تكرار آن محال و دور از ذهن است.

اسفاد خبر...

تصاوير تكميلي در ادامه مطلب اسفاد خبر...

از چند روز گذشته ولگاركاري شروع شده و مردم مشغول كشت پاييزه شلغم و ارزن هستند با افزايش آب قنات زمين هاي كناره كه سالهاست بلااستفاده بوده هم مورد كشت و كار قرار گرفته، نكته قابل ذكر در اين ميان شيوه كشت است كه از سنتي به صنعتي تغيير كرده و براي شيار از تيلر و تراكتورهاي كوچك استفاده مي شود و تنها براي صاف يا ماله كردن از شيوه قديمي استفاده مي شود. اسفاد خبر...

يکي از اهالي مي گويد: در 3 سال گذشته به دليل خشکسالي و کاهش ميزان آب قنات، روستا تقريبا خالي از سکنه شده است و بيشتر جوان ها براي کار به شهرها مهاجرت کرده اند.از ما مي خواهد تا از نزديک شاهد خشکسالي باغ ها و کاهش آب قنات باشيم. بعد ازپيمودن 2کيلومتر به منطقه اي سرسبز مي رسيم که گفته مي شود در گذشته خيلي بيشتر از حالا آباد و سرسبز بوده است آثار درختان گردوي خشک و خميده بر پهنه منطقه ديده مي شود درختاني با قدمت 300 تا 700 سال که به گفته اهالي روزگاران قديم مهمترين منبع درآمدي مردم بوده است .«واحدي» ادامه مي دهد: تا قبل از زلزله سال 76 قنات روستا 7 اينچ آب داشت با بروز زلزله و فرورفتن زمين آب قنات هدر رفته و از همان زمان ميزان آب کاهش داشته و بعد از مرمت هم اکنون به 3 اينچ رسيده که اين ميزان براي کشاورزي مناسب نيست و همين امر باعث شده باغها خشک و درختهای گردو از بين برود.به گفته يکي ديگر از اهالي از طرف جهاد کشاورزي براي از بين رفتن مشکل و جلوگيري از هدر رفت آب قنات پيگيري هاي زيادي انجام شد اما نتوانستند منبع قنات اصلي را پيدا کنند و اعلام کردند اين آب از سرچشمه فرعي نشات مي گيرد.«زماني» مي گويد: بعد از زلزله 40 روز آب در روستا قطع بود و بعد ازجابه جايي مسير خروجي قنات و هدر رفت آب اعتباري براي جلوگيري از اين موضوع اختصاص يافت اما براي مرمت مظهر اصلي قنات اقدامي نشد.وي مي افزايد: سال 88 اعتبار دولتي براي بهسازي قنات به روستا تخصيص داده نشد اهالي از طريق خودياري مبلغ 40 ميليون تومان جمع آوري کردند و با وجود حضور کارشناسان براي حل مشکل قنات هنوز اقدام خاصي انجام نشده است.به گفته وي، در صورت تامين اعتبارات امسال نيز به تناسب به اين قنات اعتبار اختصاص مي يابد.رئيس شوراي روستا مي گو اسفاد خبر...